Bij het afsluiten van een lening denken de meeste mensen al snel aan een bezoekje aan de bank. Of aan het aanvragen van een offerte bij een online leningaanbieder. Maar sinds vrij recent (per 1 januari 2017) geldt een mobiele telefoon die geleverd wordt bij een abonnement ook als een lening. En vanaf afgelopen mei (2017) moeten telecomaanbieders verplicht een kredietwaardigheidscheck uitvoeren wanneer een klant een mobiel aanschaft met een waarde van meer dan 250 euro. Het idee erachter is vanzelfsprekend dat consumenten geen verplichtingen aan zullen gaan die ze financieel niet aankunnen.
Inhoudsopgave
Tot zo ver allemaal leuk en aardig, maar werken de nieuwe regels ook? Daar was de AFM (Autoriteit Financiële Markten) wel benieuwd naar. En toen de AFM onderzoek ging doen naar de manier waarop telecomaanbieders met de nieuwe regels omgingen bleek dat er nog wel het een en ander te verbeteren viel.
Bedragen zijn standaard ingevuld
Wat blijkt namelijk uit het onderzoek: de meeste telecomaanbieders hebben in het formulier op hun site van tevoren al een aantal bedragen ingesteld. Klanten moeten aangeven wat hun gezinssituatie is en op basis daarvan komen (maandelijkse) lasten en inkomsten naar voren. Het idee is dat de consument vervolgens zelf de bedragen zo aanpast dat ze kloppen met de werkelijkheid. Op zich een leuke service van de telecomaanbieder, want hoe minder een consument zelf hoeft in te vullen, hoe eenvoudiger en sneller het natuurlijk gaat. Maar dan is het natuurlijk wel handig als de klant de bedragen ook echt checkt en niet gewoon de vooraf ingevulde bedragen bevestigt. En daar bleek het in het onderzoek behoorlijk vaak fout te gaan.
Ingevulde formulieren leiden tot overkreditering
Uit het onderzoek van de AFM kwam naar voren dat veel klanten de standaardbedragen niet aan hun daadwerkelijke financiële situatie aanpassen. Logischerwijs krijg je dan een financieel plaatje dat niet klopt. Je zou zelfs kunnen zeggen dat het invullen van de kredietwaardigheidstoets op deze manier geen nut heeft. Uit die toets moet namelijk duidelijk worden of iemand veilig de lening (in dit geval het telecomabonnement) af kan sluiten zonder in de problemen te komen. Dat wordt natuurlijk alleen duidelijk als de gegevens ook echt kloppen. De AFM constateerde dan ook dat formulieren waarop van tevoren bedragen standaard werden ingevuld tot overkreditering konden leiden. Kortom: voor de consument ontstond op deze manier een risico.
Telecomaanbieders moeten stoppen met vooraf invullen gegevens
Omdat de AFM het risico op overkreditering te groot vond zijn de telecomaanbieders hierop aangesproken. De AFM heeft het hun verboden om de formulieren voor de kredietcheck op voorhand al in te vullen. Inmiddels hebben (vrijwel) alle telecomaanbieders geluisterd naar de AFM en worden er geen bedragen meer vooraf ingevuld. De AFM heeft aangegeven ook bij andere financiële producten te gaan checken wat het vooraf invullen van gegevens voor effect op de consument heeft.
Laatst bijgewerkt op 26 september 2024 door Joris van Leeuwen.