Het is geen fijne gedachte, maar het kan gebeuren dat je overlijdt voor de pensioendatum. Dit roept vaak de vraag op wat er met je opgebouwde pensioen gebeurt als je er zelf geen gebruik meer van kunt maken. Maak je geen zorgen, in dit artikel worden deze vragen beantwoord en krijg je inzicht in wat er met je pensioen gebeurt als je komt te overlijden voor de pensioendatum.
Inhoudsopgave
In de meeste gevallen wordt je pensioenregeling omgezet in een uitkering voor je nabestaanden, zoals je partner en eventuele kinderen. Dit staat bekend als het nabestaandenpensioen.
Wat er precies met eerder opgebouwd pensioen gebeurt, verschilt per pensioenregeling, maar in ieder geval gaat het geld op je pensioenrekening(en) naar je nabestaanden.
Wat er gebeurt met je pensioen na overlijden
Uitkering aan nabestaanden
Als je voor de pensioendatum overlijdt, gaat je opgebouwde pensioen in de meeste gevallen naar je nabestaanden.
De uitkering van het pensioen na overlijden hangt af van de specifieke pensioenregeling waar je bij bent aangesloten.
Er zijn twee soorten nabestaandenpensioenen: het partnerpensioen en het wezenpensioen.
Partnerpensioen: Dit is een uitkering voor je partner na je overlijden. Het partnerpensioen is meestal een percentage van je opgebouwde pensioen of het te bereiken pensioen op de pensioendatum.
De exacte hoogte van het partnerpensioen hangt af van de pensioenregeling.
Wezenpensioen: Dit is een uitkering voor je kinderen na je overlijden.
Het wezenpensioen wordt uitgekeerd tot een bepaalde leeftijd van het kind, meestal 18 of 21 jaar.
De hoogte van het wezenpensioen is vaak een percentage van het partnerpensioen en kan variëren per pensioenregeling.
Er zijn twee verschillende manieren waarop het pensioen bepaald kan worden:
- Op risicobasis: Hiermee wordt alleen een nabestaandenpensioen uitgekeerd als je voor de pensioendatum overlijdt. In dit geval stopt de uitkering zodra je de pensioendatum bereikt.
- Op opbouwbasis: In dit geval bouw je naast je eigen pensioen ook een nabestaandenpensioen op. Als je voor de pensioendatum overlijdt, ontvangen je nabestaanden het opgebouwde nabestaandenpensioen. Als je de pensioendatum bereikt en daarna overlijdt, ontvangen je nabestaanden het resterende nabestaandenpensioen.
Juridische aspecten en begunstigden
Rechten van de partner en kinderen
Als je overlijdt vóór de pensioendatum, is het belangrijk om te weten wat er gebeurt met je opgebouwde pensioen. Dit heeft invloed op de financiële situatie van jouw nabestaanden.
Over het algemeen wordt je pensioen omgezet in een uitkering voor je partner en eventuele kinderen. Dit heet het nabestaandenpensioen.
In het geval dat je getrouwd bent of een geregistreerd partnerschap hebt, heeft je partner automatisch recht op een deel van jouw opgebouwde pensioen.
Voor samenwonenden kan het iets gecompliceerder zijn: sommige pensioenregelingen eisen namelijk een samenlevingscontract voordat je partner in aanmerking komt voor een nabestaandenpensioen.
Geregistreerd partnerschap en samenlevingscontract
Bij een geregistreerd partnerschap heb je dezelfde rechten en plichten als bij een huwelijk, ook wat betreft het pensioen. Je partner heeft automatisch recht op een deel van jouw opgebouwde pensioen bij overlijden.
Voor partners met een samenlevingscontract ligt het iets anders. Hierbij is het belangrijk om te controleren of jouw pensioenregeling een samenlevingscontract met pensioenverevening vereist. Als dit het geval is, kan je partner aanspraak maken op het nabestaandenpensioen. Zonder samenlevingscontract is dit recht niet vanzelfsprekend.
Als er geen partner is om het nabestaandenpensioen te ontvangen, wordt het pensioen in sommige gevallen verdeeld onder de kinderen.
Regelingen en verzekeringen van werkgevers
Verschillende pensioenregelingen
Wanneer je bij een werkgever in dienst treedt, kan het zijn dat je automatisch deelneemt aan een pensioenregeling die door de werkgever wordt aangeboden.
Er zijn verschillende soorten pensioenregelingen waar een werkgever voor kan kiezen, zoals een eindloonregeling, middelloonregeling of beschikbare premieregeling.
Het is belangrijk om te weten welke pensioenregeling jouw werkgever hanteert, aangezien dit invloed kan hebben op de hoogte van je pensioen bij overlijden voor de pensioendatum.
In het geval van overlijden voor de pensioendatum kan het pensioenfonds waar jouw pensioen is opgebouwd, een partner- en/of wezenpensioen uitkeren aan jouw nabestaanden.
Dit is echter afhankelijk van de regeling waar je bij aangesloten bent en de erfgenamen moeten meestal zelf het pensioen aanvragen.
Overlijdensrisicoverzekering
Naast de pensioenregeling kan je werkgever ook een overlijdensrisicoverzekering aanbieden als extra bescherming voor je nabestaanden.
Deze verzekering keert een bedrag uit aan je nabestaanden wanneer je overlijdt voor de pensioendatum. Dit bedrag komt bovenop eventuele uitkeringen vanuit de pensioenregeling.
Er zijn twee soorten overlijdensrisicoverzekeringen die op verschillende manieren uitkeren:
- Op risicobasis: Deze verzekering keert alleen een bedrag uit wanneer je overlijdt vóór de einddatum van de verzekering. Als je de einddatum haalt, is er geen uitkering.
- Op opbouwbasis: Bij deze variant bouw je waarde op binnen de verzekering, waardoor er altijd een bedrag wordt uitgekeerd ongeacht of je vóór de einddatum overlijdt.
Pensioenstelsel en wetgeving in Nederland
Ontwikkelingen in de pensioenwet
Het Nederlandse pensioenstelsel is continu in beweging en er zijn regelmatig aanpassingen in de pensioenwet.
In de afgelopen jaren zijn er onder andere de volgende veranderingen doorgevoerd:
- Aanpassingen in de AOW-leeftijd
- Nieuwe regels voor waardeoverdracht
- Veranderingen in premiebetaling en opbouw van pensioen
Aanvragen en uitkeringen onder de nieuwe regels
Met de nieuwe pensioenwet die op 1 juli 2023 inging, zijn er enkele veranderingen op het gebied van aanvragen en uitkeringen.
Hieronder volgen enkele belangrijke punten omtrent de wijzigingen:
- Er is een overgangsfase van een aantal jaren voordat de volledige gevolgen van de nieuwe wet merkbaar zijn.
- In deze periode werken werkgevers, vakbonden en pensioenuitvoerders samen om alle regelingen aan te passen aan de nieuwe wet.
- De ANW (Algemene nabestaandenwet) zorgt voor een uitkering voor nabestaanden bij overlijden vóór de pensioendatum.
- De pensioenregels rondom scheiden zijn gewijzigd om een eerlijkere verdeling van pensioenrechten tussen ex-partners te waarborgen.
- Lijfrente is een aanvullende pensioenvoorziening die bij overlijden voor de pensioendatum kan worden uitgekeerd aan nabestaanden.
Hoewel er nog veel onzekerheden bestaan over de exacte invulling van de nieuwe pensioenregels, zijn dit de voornaamste wijzigingen.
Laatst bijgewerkt op 26 september 2024 door Joris van Leeuwen.