Huishoudens sparen minder door hoge prijzen

Waar vooral in de begindagen van de coronacrisis de spaarpotten van de meeste huishoudens ongekende vormen aannamen, is die situatie nu helemaal anders. De hoge inflatie met stijgende prijzen zorgt ervoor dat het voor huishoudens steeds moeilijker wordt om te blijven sparen. Aan het eind van het jaar 2021 was dit al gezien. De spaarpotten liepen toen al met bijna een kwart terug. Er werd 17,1 miljard euro gespaard. Waar dit in eerdere kwartalen nog ruimschoots boven de 20 miljard euro lag. De afname is al langer een trend die steeds duidelijker wordt.

Stijgen van de prijzen

Het stijgen van de prijzen is de grote boosdoener als het gaat om het verminderde sparen. De prijzen zorgen ervoor dat de gemiddelde consumptie in een huishouden is toegenomen. Daardoor is er simpelweg minder van het inkomen over om te sparen. Zeker ook omdat de inkomens niet evenredig met de prijzen stijgen. De consumptie-uitgaven nemen daardoor een grotere hap uit het inkomen. Doordat de prijzen ook steeds sneller stijgen, wordt die hap ook nog eens snel veel groter. Waardoor dus al een daling van 5 miljard zichtbaar is.

Duidelijke trend zichtbaar

Opvallend is dat het beschikbaar inkomen in het laatste kwartaal van 2021 haast 5 miljard groter was dan precies een jaar eerder. De bestedingen groeiden echter met bijna 10 miljard euro ten opzichte van een jaar eerder. Dit was niet het eerste kwartaal waarin dit gebeurde. Al in het tweede en derde kwartaal van 2021 was een zelfde ontwikkeling te zien. De besparingen nemen nu al drie kwartalen op rij af ten opzichte van een jaar eerder. Het is wel zo dat er in 2020 veel meer gespaard werd, juist omdat er toen door de coronamaatregelen ook veel minder mogelijk was. Dit moet hier wel in worden meegenomen.

Duidelijke groei van prijzen

Er is een duidelijke stijging van de prijzen waar te nemen. Zo waren deze in het vierde kwartaal van 2021 4,2% hoger dan in het laatste kwartaal van 2020. Het gaat daarbij om vrijwel alle prijzen, maar vooral de kosten voor energie en water vielen op. Dit nam met bijna 1,3 miljard euro toe. Dit moet ook worden meegerekend als over consumptie-uitgaven wordt gesproken. In dat opzicht is direct dus ook goed te verklaren waarom dit zo snel steeg. Brandstoffen vormden een post die 800 miljoen euro groter was dan in 2020.

Minder uitgaven op andere gebieden

In de coronapandemie bleef de daling van de verkoop van personenauto’s achter bij andere zaken. Dat is nu echter anders. Zoals er ook momenteel minder aan voeding wordt gekocht door consumenten. Aan de andere kant zijn er meer uitgaven gedaan in de horeca, omdat die juist nu weer is open gegaan ten opzichte van 2020. In de pandemie werd daarentegen juist veel geld gestoken in het opknappen of verbouwen van de eigen woning. Omdat de prijzen voor bouwmaterialen nu flink hoog zijn, is dat nu weer anders. Ook aandelen en hypotheken worden veel minder vaak gekocht.